ISO 45001 nedir?
ISO 45001, işle ilgili yaralanmaları ve hastalıkları önlemek ve güvenli ve sağlıklı iş yerleri sağlamak için tasarlanmıştır.
ISO 45001 zararlı olan veya çalışanların fiziksel ve/veya zihinsel refahı için tehlike oluşturan her türlü faktörün hafifletilmesiyle ilgilenir. ISO 45001’in nihai hedefi, işletmelerin çalışanları ve işyerini ziyaret eden herkes için sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamalarına yardımcı olmaktır. Etkili bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi, iş mükemmelliğini sürdürmek için en önemli varlığınız olan çalışanlarınızı korumanıza ve geliştirmenize yardımcı olacaktır.
Ne yazık ki, her gün binlerce işçi, önlenebilir olumsuz işyeri koşulları nedeniyle hayatını kaybediyor. Aslında, ISO ve Uluslararası Çalışma Örgütü’ne veya ILO’ya göre, dünya çapında iş kazaları nedeniyle her yıl 2.78 milyon işle ilgili ölümün meydana geldiği belirtilmiştir. 380.000’den fazla ölümlü kaza, 2.4 milyon kanser dahil meslek hastalıkları sonucudur.
ISO 45001 ISO komitesinde çalışan profesyoneller de dahil olmak üzere birçok sağlık ve güvenlik uzmanına göre bir dönüm noktası niteliğindedir. Uluslararası alanda ilk kez, her büyüklükteki işletme artık onlara daha iyi ve daha sağlam iş sağlığı ve güvenliği önlemleri geliştirmek için net bir yol sunan tek bir çerçeveye erişebilmektedir.
İstatistikler bize gösteriyor ki sadece UKAS Akredite ISO 45001 standardı 2020’de dünya çapında %97,3’lik bir artış ile talep görmüştür. Bu da bize bu standardın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Uluslararası bir standart olarak ISO 45001 coğrafi, politik, ekonomik, ticari ve sosyal sınırları aşar. Bu, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi için tek bir kriter belirler. Dolayısıyla, kuruluşunuz uluslararası faaliyet gösteriyor veya ticaret yapıyorsa, işinizi basitleştirebilecek tek bir standartta çalışabilirsiniz.
ISO 45001 Faydaları
ISO 45001 standardı aşağıdaki faydaları sağlamaya yardımcı olabilir:
- Proaktif risk önleme, yenilik ve sürekli iyileştirme yoluyla kurumsal dayanıklılığı artırır,
- İş kayıplarını azaltırken yasal ve düzenleyici uyumluluğun güçlendirilmesi sağlar,
- Güvenli, sağlıklı ve sürdürülebilir çalışma taahhüdünde bulunarak marka sorumluluğunuzu gösterir,
- Her büyüklükteki tüm işletmeler için tek bir küresel iş sağlığı ve güvenliği sistemidir.
Ülkemizde 6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu bulunmaktadır. Uluslararası iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi olan ISO 45001’in akredite belgelendirmesi, bir kuruluşun insana yakışır çalışma koşulları, sağlık, esenlik ve eşitlik uygulamalarını sağlama taahhüdünü gösterir.
ISO 45001, Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini nasıl destekler?
Sürdürülebilirliğe kendini adamış kuruluşlar, kurumsal stratejilerini Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ile giderek daha fazla uyumlu hale getiriyor.
ÇSY (ESG) (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) profillerini geliştirmek isteyen kuruluşlar için, ISO 45001’in uygulanması ve bunun Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine uyumlu hale getirilmesi, çalışanları da dahil olmak üzere hissedarlara ve paydaşlara, insanlarını gerçekten önemsedikleri yönünde güçlü bir mesaj gönderir.
Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) küresel amaçlar açısından iş dünyasının sağlayabileceği katkılar konusunda iyi bir örnek oluşturuyor. ISO, 2018’den başlayarak hazırladığı tüm standartların kalkınma amaçlarına nasıl hizmet ettiğini detaylı şekilde analiz etmiş durumdadır.
ISO’nun kalkınma amaçlarına etkisi açısından ele aldığı standartlar arasında “ISO 45001- İs Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Standardı” ve bunun güncel kaynaklarından birisi olan “ISO 45003- İşyerinde Psikolojik Sağlık Ve Güvenlik – Psikososyal Risklerin Yönetimine İlişkin Kılavuz”dur.
İşletmelerin en değerli kaynağını oluşturan insanın, sağlığının, yetkinliklerinin ve enerjisinin sürdürülebilir kılınmasını sağlayacak iş tasarımları, kişiler arası ilişki biçimleri ve kalitesi, yönetici yaklaşımları, liderlik tarzları ve örgüt kültürü, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan güvenli koşulların yaratılmasına imkan verecektir. Çalışma yaşam kalitesini yükselten her türlü girişim, aynı zamanda işleri ve iş yaşamını “insana yakışır” hale dönüştürecektir.
ISO 45001 kimler için uygundur?
Standart esnektir ve iş sağlığı ve güvenliğini yönetmek için uyarlanabilir ve aşağıdakiler dahil çok çeşitli kuruluşlara uygundur:
- Büyük kuruluşlar ve işletmeler
- Küçük ve orta ölçekli işletmeler
- Kamu ve kar amacı gütmeyen kuruluşlar
- Sivil toplum kuruluşları (STK’lar) ve hayır kurumları
Uygulamayı tamamlamak ve şirketinizi sertifikalandırmak için zorunlu adımlar
İSGYS’nin belgelenmesi ve uygulanması belgelendirme için yeterli değildir. ISO Standardlarının genel yapısında zorunlu olan bazı aşamalar vardır. Aşağıdaki adımlar sizin etkin ve etkili bir sistem kurup kurmadığınızı ölçümlendirmeyi sağlamak ve kuruluşunuzu belgelendirme denetimine hazırlamak içindir:
- İç denetim – İç denetimin amacı, İSGYS’nizin standardın gerekliliklerine uygunluk düzeyinizi belirlemektir. Denetim sırasında, iç denetçiler zayıflıkları belirlemek ve uygunsuzluklar hakkında bilgi sağlamak için belgeleri, kayıtları ve süreçleri gözden geçireceklerdir. İç denetimler en az 12 ayda bir yapılmak zorundadır.
- Yönetimin gözden geçirmesi – İSGYS’nizin etkinliğinin nihai incelemesidir, üst yönetimin İSGYS performansı, iç denetimlerin sonuçları, hedeflere ulaşılması ve kuruluş bağlamındaki değişiklikler hakkındaki bilgileri gözden geçirmesi gerekir. Tüm bu bilgiler, üst yönetimin mevcut İSGYS’nin nasıl iyileştirileceğine dair kararlar almasını sağlayacaktır.
- Düzeltici faaliyetler – Hem iç denetim hem de yönetimin gözden geçirmesi size nelerin değiştirilmesi, düzeltilmesi ve iyileştirilmesi gerektiği konusunda bilgi sağlar. Bu düzeltici faaliyetler, uygunsuzluklarla başa çıkmak için en iyi araçtır. Standarda tam uyum sağlamak için düzeltici faaliyetler gerçekleştirilir.
Şirket belgelendirme süreci iki aşamaya ayrılır:
Birinci Aşama Denetimi (Stage 1 Audit): Bu, denetimin ilk aşamasıdır; sertifikasyon denetçileri, ana denetimden önce kuruluşunuzu ve süreçlerini tanımak ve belgelerinizin ISO 45001 gereksinimleriyle uyumlu olduğundan emin olmak için OH&SMS belgelerinizi inceleyecektir.
İkinci Aşama Denetim (Stage 2 Audit): Bu ana denetim, belgelendirme denetiminin en önemli kısmıdır. Bu aşamada belgelendirme denetçileri üst yönetim ve çalışanlarla görüşmeler yaparak süreçlerinizi gözlemleyecektir. Amaçları, İSGYS’nizin sadece standardın gerekliliklerine değil, aynı zamanda ilk aşamada incelenen belgelerinizin içeriğine uygunluğunu belirlemektir.
Bireysel olarak ISO 45001 Standardını kurmak ve denetlemek mi istiyorsunuz?
CFECERT olarak biz bu alanda aşağıdaki eğitimleri sunmaktayız. Önerimiz önce Bilinçlendirme eğitime katılarak standardı öğrenmeniz ardından Uygulama, İç Tetkikçi ve Baş Tetkikçi Eğitimleri gibi hedeflerinize uygun olan eğitimlere katılmanızdır. Bu konuda daha fazla bilgi için bize training@cfecert.co.uk email adresinden ulaşabilirsiniz.
ISO 45001 Bilinçlendirme Eğitimi: Bir günlük bu eğitimde ISO 45001 standardı gereksinimleri, tanımları ve standart maddelerini öğrenebilir ve standart hakkında temel bilgilere sahip olabilirsiniz.
ISO 45001 Uygulama Eğitimi: Bu eğitime katılarak standarta kurumunuzun akredite olması için tüm gereklilikleri örnek uygulamalar ile öğrenebilirsiniz. Bu eğitim genellikle 2-3 gün sürmektedir.
ISO 45001 İç Tetkikçi Eğitimi: Bu eğitim genellikle iki veya üç gün sürmektedir. Baş Tetkikçi kursundan farklı olarak yetkinlik testi içermez ve kendi bünyesinizde iç tetkik yapmak isteyenler için iç tetkik planlama, uygulama ve rapor hazırlama gibi detayları içermektedir.
ISO 45001 Baş Tetkikçi Eğitimi: Bu eğitim 5 gün sürmektedir. ISO 45001’in gerekliliklerinin yanı sıra denetim planlama, uygulama, denetim teknikleri, numune alma kayıtları ve denetim sırasında kanıt toplama, denetim raporlama, takım oluşturma ve sürekli iyileştirme prensibi hakkında bilgi sağlar.
ISO 45001 yönetim sistemini kuruluşunuza uygulamak mı istiyorsunuz? Nereden başlayacağınızdan emin değil misiniz?
Bizimle certification@cfecert.co.uk adresinden iletişime geçerek Eğitimlerimiz ve Belgelendirme hizmetlerimiz hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
