HACCP Gıda standardı, gıda güvenliği ve kalitesini sağlamak için gıda zincirinin her aşamasında tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları belirleyen bir yönetim sistemidir. HACCP sistemi, ilk olarak ABD’de uzay programı (NASA) için geliştirilmiş, daha sonra Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Birliği ve Türk Standartları Enstitüsü tarafından kabul edilmiş ve gıda sektöründe zorunlu hale getirilmiştir. HACCP ilkeleri, Türkiye’ye ise ilk kez 1998 yılında Gıda Yönetmeliği yasası ile gelmiştir. 2002 tarihli Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Yönetmelik kapsamında HACCP ülkemizde zorunlu hale gelmiştir. HACCP, gıda güvenliği ve kalitesini sağlamak için gıda zincirinin her aşamasında tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları belirleyen bir yönetim sistemidir.
HACCP sisteminin 7 temel prensibi şunlardır;
- Tehlike analizlerinin yapılması: Gıda üretim sürecindeki potansiyel biyolojik, kimyasal ve fiziksel tehlikelerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi.
- Kritik kontrol noktalarının (KKN) belirlenmesi: Tehlikelerin önlenmesi, ortadan kaldırılması veya kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için gerekli olan kontrol noktalarının saptanması.
- Kritik limitlerin belirlenmesi: Her KKN için güvenli veya kabul edilebilir aralıkların tanımlanması.
- İzleme prosedürlerinin oluşturulması: KKN’ ların kritik limitler içinde kaldığını sürekli veya periyodik olarak gözlemlemek için gerekli yöntem ve araçların belirlenmesi.
- Düzeltici faaliyetlerin belirlenmesi: KKN’ ların kritik limitler dışına çıktığı durumlarda alınması gereken önlemlerin tanımlanması.
- Doğrulama prosedürlerinin oluşturulması: HACCP sisteminin etkin ve uygun şekilde uygulandığını göstermek için gerekli test, denetim ve değerlendirme yöntemlerinin belirlenmesi.
- Dokümantasyon ve kayıt sisteminin oluşturulması: HACCP sisteminin kurulumu, uygulanması ve izlenmesi için gerekli bütün yöntem, prosedür ve kayıtların tutulması.
HACCP Sertifikasını Kimler Uygulamalı?
HACCP kuralları, dünya çapında birçok devlet kurumları, ticaret birlikleri ve gıda endüstrisi tarafından global evrensel olarak kabul edilmiştir. Gıda ile temasta olan tüm kuruluşların HACCP sistemini uygulaması günümüz gıda piyasasında bir gereklilik haline gelmiştir. Özellikle Gıda üretim tesisleri, gıda bileşeni üretim tesisleri, et kombine tesisleri, et kesim yerleri, gıda satış mağazaları, yemek firmaları, lokantalar, kafeler, içecek, baharat, yem, kozmetik, ilaç, lojistik ve depolama kuruluşları, çiftçiler, ambalaj üreten firmalar, gıda ekipmanı sağlayan tüm kurumlar.
HACCP sertifikası diğer gıda yönetim standartları ile birlikte kullanılabilir. HACCP Belgesi, diğer gıda yönetim standartları ile birlikte de uygulanabilir. Örneğin; TS 13001 Standardı, HACCP Belgesi prensiplerine dayanmaktadır. TS 13001 Standardı; HACCP Belgesi sistemi, yönetim ve (GMP) iyi üretim uygulamaları olmak üzere 3 temel unsurdan oluşan bir HACCP yönetim sistemi standardını kapsamaktadır. HACCP Belgesi, BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Gıda Kodeksi Komisyonu’nca kabul edilen bir sistemdir.
HACCP Sertifikasının Sağladığı Faydalar;
HACCP bazlı prosedürler, “dalından rafa” mantığı ile üretime, işletmelere, depolamaya ve dağıtıma, son tüketiciye satış ve servise kadar gıda güvenliğinin kontrolü için uygun maliyetli bir sistem sağlar. HACCP bazlı prosedürlerin önleyici yaklaşımı, yalnızca gıda güvenliği yönetimini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda diğer kalite yönetim sistemlerini de tamamlar. HACCP bazlı prosedürlerin başlıca faydaları şunlardır:
- Gıda israfının ve israftan kaynaklanan maliyetlerin minimuma indirilmesi,
- Tüketicilerin gıda güvenliğiyle ilgili taleplerinin tamamının karşılanması,
- Uluslararası ölçekte tanınan bir sistem olması sebebiyle ihracatta kolaylık sağlaması,
- Ürünü geri toplama riskinin azaltılması,
- Üretim maliyetlerinin azalması (%30),
- Çalışanların iş veriminin, memnuniyetinin artırılması ve ortamının iyileşmesi,
- Çalışanların hijyen ve gıda güvenliği konusunda bilinçlenmesi,
- Proses kontrolüyle hatalı ürün üretme riskinin azaltılması,
- Gıda zehirlenmesi ve zehirlenmeden kaynaklı ölüm riskinin düşürülmesi,
- Kanunlara uygunluğun sağlanması,
- Resmi denetimlerde karşılaşılan sorunların minimuma indirilmesi,
- Yönetime kritik bilgilerin sunulması nedeniyle kolay karar verebilme olanağının sağlanması.
HACCP Sertifikasını Nasıl Alabilirsiniz?
HACCP sistemi için kuruluşunuza ait planınızı hazırlayın. Bu plan, üretim sürecindeki olası tehlikeleri, kritik kontrol noktalarını, kritik limitleri, izleme, doğrulama ve düzeltici önlem prosedürlerini içermelidir. Planınızı uygulamaya alın; üretim sürecindeki kritik kontrol noktalarında gerekli önlemleri alın ve kayıt tutun. HACCP sertifikası için bir başvuru formu doldurun, bu formu, HACCP sertifikası veren akredite bir kuruluştan temin edebilirsiniz. Başvurduğunuz kuruluş, HACCP planınızı ve uygulamanızı denetleyerek uygunluğunuza karar verecektir. Denetim sonucunda HACCP sisteminizin uygun olduğu tespit edilirse, HACCP sertifikasını almaya hak kazanırsınız.
Kısacası HACCP sistemi gıda endüstrisinde güvenilirlik ve kaliteyi artırmak için kilit bir aracıdır. Hem tüketicilerin sağlığını koruma hem de işletmelerin rekabet avantajı elde etme açısından önemini koruyan bu sistem, gıda endüstrisinin temel yapı taşlarından biridir. Bu konuda ki eğitimlerimiz hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için bize sales@cfecert.co.uk adresinden ulaşabilirsiniz.
