2023 yılı sonlarında yayınlanan ISO 14068-1, karbon nötrlüğüne geçiş konusunda dünya genelinde kabul gören bir standart olarak öne çıkıyor. “Karbon Nötrlüğüne Geçiş – Bölüm 1: Karbon Nötrlüğü” olarak adlandırılan bu standardın temel amacı, karbon ayak izinin hesaplanması, azaltılması ve telafisi yoluyla karbon nötrlüğünün nasıl başarılacağına dair ilkeleri, gereksinimleri ve kılavuzluk etmektir. Uluslararası Standart Organizasyonu tarafından 30 Kasım 2023 yılında yayınlanmıştır. ISO 14068-1, ISO 14064-1, ISO 14064-3 ve ISO 14067 gibi mevcut uluslararası standartlar üzerine kurulmuştur.
ISO 14068-1, karbon nötrlüğüne ilişkin kilit terimleri tanımlayarak, karbon nötrlüğüne ulaşmak ve bunu göstermek için gerekli adımlara yönelik kapsamlı bir bütünlük sunar. Bu standart, “karbon” terimini tüm sera gazlarını ifade etmek üzere kullanır ve organizasyonlardan (şirketler, yerel otoriteler, finansal kuruluşlar) ürünlere (mallar, hizmetler, binalar, etkinlikler) kadar çeşitli konulara uygulanabilir.
ISO 14068-1, PAS 2060’ın yerine geçerek karbon ayak izini ölçme, azaltma ve dengeleme yoluyla karbon nötrlüğü elde etme ilkelerini belirtir. Bu standart, küresel olarak adil, bilimsel, şeffaf ve doğru bir çerçeve sunarak karbon nötrlüğünü değerlendirmek için bir yöntem sağlar. Aynı zamanda karbon nötr ile net sıfır arasındaki bağlantıyı kurarak, şeffaf bir yapı ve karbon nötrlük yolculuğunu destekleyen tanımlanmış bir rehberdir.
ISO 14068-1’nin Standardının Temel ilkeleri
Bu standart, iklim değişikliğiyle mücadelede temel unsurları ve en iyi uygulamaları içerir. Ana bileşenleri şu şekildedir:
- Sera Gazı Envanter Yönetimi: Kuruluşların sera gazı emisyonlarını etkili bir şekilde takip edip raporlayabilmeleri için sağlam bir envanter yönetim sistemi oluşturulması.
- Emisyon Azaltma Hedefleri: Paris Anlaşması hedeflerine uygun olarak bilime dayalı emisyon azaltma hedeflerinin belirlenmesi ve benimsenmesi.
- İklim Uyum Tedbirleri: Kuruluşların iklim değişikliğinin etkilerine karşı dirençlerini artırmak için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanması.
- Şeffaf Raporlama: İklim değişikliği yönetimi çalışmalarının, Küresel Raporlama Girişimi (GRI) ve diğer uluslararası raporlama çerçevelerine uygun olarak tutarlı, karşılaştırılabilir ve şeffaf bir şekilde raporlanmasının sağlanması.
ISO 14068-1’nin Faydaları Nelerdir?
BS ISO 14068-1:2023 standardının temel avantajları şunlardır:
- İklim Eylemi Odaklı Planlama: Kısa ve uzun vadeli hedefleri belirlemek için yapılandırılmış bir süreç sunar. İklim acil durumuyla etkili bir şekilde mücadele etmek için kuruluşlara araçlar sağlar.
- Kaliteli ve Tarafsız Yaklaşım: Tüm sera gazlarına odaklanır ve yaşam döngüsü yaklaşımını benimser. Gerçek emisyon azaltımlarını içeren uzun vadeli planlamadan sonra yüksek kaliteli karbon kredileriyle sınırlı dengeleme sağlar.
- Güvenilirlik ve Doğrulanabilirlik: Uluslararası kabul görmüş bir standardın kullanılması, iddiaların güvenilirliğini artırarak pazarda avantaj sağlar. Şeffaf ve güvenilir iddialar, paydaşların güvenini artırabilir ve kuruluşlara olan bağlılığı destekleyebilir.
- Küresel Tanınma ve Karşılaştırılabilirlik: Ortak kriterler sunarak kuruluşlar arasında tutarlılık sağlar. Karbon nötrlüğü çabalarının karşılaştırılmasını destekler ve küresel tanınmayı artırır.
- Kolaylık ve Esneklik: ISO’nun kendi nicelik standartlarıyla veya diğer eşdeğer protokollerle uyumlu çalışabilir. Her büyüklükteki kuruluşlar ve farklı sektörlerde kullanılabilecek şekilde tasarlanmıştır.
- Sorumluluk ve Maliyet Etkinliği: Kuruluşları emisyonları dengelemeden önce kendi karbon ayak izlerini azaltmaya teşvik eder. Hiyerarşik yaklaşım, uygun maliyetli emisyon azaltımlarına öncelik verir.
- Risk Azaltma ve Rekabet Gücü: Mevcut ve potansiyel düzenleme ve piyasa risklerini yönetme konusunda güçlü bir konum sağlar. Kanıtlanabilir iklim eylemi bağlılığı, itibar risklerini azaltabilir ve rekabet gücünü artırabilir.
ISO 14068-1’nin Standardının İçeriği Nedir?
Karbon nötr olması, bir işletmenin sera gazı emisyonlarını azaltması ve kalan emisyonları karbon dengelenmesi yoluyla telafi etmesi anlamına gelir. ISO 14068 standardı, karbon nötr olmak için temel tanımları, gerekli şartları ve izlenmesi gereken yolu tanımlamaktadır. Standart 44 sayfadan oluşmaktadır. Standardın içeriği;
1-) Standarttın kapsamı, normatif referanslar, terimler ve tanımlar, prensipler ve ilkeler
Karbon nötr durumuna erişmek için yapılması gereken faaliyetler, sera gazı envanteri sınırı, sera gazı emisyonlarının ve azaltımlarının miktarının belirlenmesi, azaltma faaliyetleri, sera gazı envanter kalite yönetimi, sera gazı emisyonlarının raporlanması ve doğrulanması.
2-) Standartla ilgili ek bilgiler, verileri birleştirme süreci, doğrudan ve dolaylı sera gazı emisyonları kategorizasyonu, sera gazı hesaplama yaklaşımı, biyojenik sera gazı emisyonlarının arıtılması ve CO2 giderimi, elektriğin işlenmesi, sera gazı envanter raporu yapısı ve organizasyonu, tarım ve ormancılık rehberi.
ISO 14068 standardı, diğer sera gazı programlarından bağımsızdır. Başka bir sera gazı programı uygulanacak ise, uygulanacak olan sera gazı programının gereklilikleri, ISO 14068 standardının gerekliliklerine ilave olarak uygulanmalıdır.
Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek ve herkes için daha sürdürülebilir bir geleceğe doğru ilk adımı atmak için bizimle info@cfecert.co.uk adresinden iletişime geçebilirsiniz.
