Sürdürülebilir tedarik, günümüz iş dünyasında stratejik bir zorunluluğa dönüşmüştür. Şirketler, satın alma faaliyetlerini yalnızca maliyet ve kalite perspektifiyle değil, aynı zamanda çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterleri doğrultusunda da değerlendirmek durumundadır. Bu yaklaşım, tedarik zinciri boyunca sorumluluk ve sürdürülebilirlik ilkelerinin entegre edilmesini zorunlu kılar. ISO 20400’ün temel amacı, ürün ve hizmetlerin yaşam döngüsü boyunca sosyal, çevresel ve ekonomik etkileri dikkate alan sürdürülebilir tedarik uygulamalarının hayata geçirilmesinde kuruluşlara yardımcı olmaktır. Kuruluşların satın alma süreçlerini, hem kuruluş hem de toplum için uzun vadeli değer yaratmaya katkıda bulunan sürdürülebilir kalkınma ilkeleriyle uyumlu hale getirmelerine yardımcı olur.
Neden ISO 20400?
Sürdürülebilir tedarik uygulamalarının önemi, artan çevresel ve sosyal riskler ile küresel raporlama ve yatırım trendlerine paralel olarak her geçen gün artmaktadır:
- Küresel sera gazı emisyonlarının %80’inden fazlası tedarik zincirlerinden kaynaklanmaktadır.
- Tedarik zincirleri; insan hakları ihlalleri, çevresel yıkım, etik dışı iş gücü kullanımı gibi ciddi çevresel, sosyal ve yönetişim riskleri barındırmaktadır.
- Yatırımcılar ve finansal kuruluşlar, şirketleri değerlendirirken yalnızca finansal performansa değil, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) puanlarına da öncelik vermektedir.
ISO 20400 Sertifikası Kuruluşunuza Ne Sunar?
ISO 20400:2017, sürdürülebilir tedarik için uygulanabilir bir yol haritası sunarak satın alma fonksiyonunun ESG temelli olarak yeniden yapılandırılmasına yardımcı olur. Bu standart sayesinde:
- Satın alma süreçlerinin çevresel, sosyal ve ekonomik kriterlerle uyumlu hale getirilmesi sağlanır.
- Organizasyon genelinde tüm rollerin sürdürülebilir tedarik doğrultusunda tanımlanması desteklenir.
- Risk analizi, önceliklendirme, tedarikçi katılımı ve performans izleme gibi kritik adımlar netleştirilir.
GRI 204, DJSI ve CDP gibi küresel sürdürülebilirlik raporlama sistemleriyle tam uyum sağlanır:
- GRI 204 – Satın alma uygulamalarında sürdürülebilirlik etkilerinin ölçülmesi.
- DJSI – Şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarının yatırımcılar nezdinde değerlendirilmesi.
- CDP – Karbon emisyonları ve çevresel etkilerin tedarik zinciri bazında şeffaflıkla raporlanması.
Stratejik Bir Avantaj: ISO 20400
İlk olarak Nisan 2017’de yayınlanan ISO 20400, sürdürülebilir satın alma konusunda 2010 İngiliz standardı olan BS 8903‘ü temel alır, ancak sosyal sorumluluk için uluslararası standart olan ISO 26000’in temel ilkelerini ve temel terminolojisini benimser. Tek tip terminoloji böylece sürdürülebilir tedarikin (ISO 20400) kapsamlı sürdürülebilirlik yönetimine (ISO 26000) entegrasyonunu kolaylaştırır.
ISO 20400 artık yalnızca bir “iyileştirme kılavuzu” değil, aynı zamanda rekabet avantajı sağlayan stratejik bir araçtır. Bu standart sayesinde:
- Sürdürülebilirlik raporlarında yüksek skorlar elde edilebilir,
- Yatırımcıların dikkatini çekmek mümkün hale gelir,
- Uyumsuzluk (compliance) riskleri azaltılır,
- Marka itibarı ve müşteri sadakati güçlendirilir.
Sonuç olarak sürdürülebilir tedarik, yalnızca bir tercihten öteye geçerek yasal bir zorunluluğa dönüşüyor. AB CSRD Corporate sustainability reporting) ile 2025’ten itibaren on binlerce şirket ESG verilerini raporlamak zorunda kalacak. Almanya ve Fransa gibi ülkeler, ISO 20400 ilkelerini mevzuata dahil etmiş durumda. Türkiye’de ise Yeşil Mutabakat ve ESG kriterleri doğrultusunda benzer uygulamalar hızla yaygınlaşıyor.
Hangi standartlar ISO 20400 ile uyumlu entegre edilebilir
ISO 20400 sürdürülebilirlik, çevre yönetimi, kalite ve sosyal sorumluluk konularına odaklanan diğer bazı uluslararası standartlarla uyumlu olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu standartların entegrasyonu, kuruluşların sürdürülebilir tedarik için sağlam bir çerçeve oluşturmasına yardımcı olabilir. İşte ISO 20400 ile uyumlu bazı temel standartlar:
- ISO 9001: Kalite Yönetim Sistemleri
- ISO 14001: Çevre Yönetim Sistemleri
- ISO 26000: Sosyal Sorumluluk
- ISO 45001: İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri
- ISO 50001: Enerji Yönetim Sistemleri
- ISO 20401: Etkinliklerde Sürdürülebilirlik
- SA8000: Sosyal Sorumluluk Uluslararası Standardı
- Küresel Raporlama Girişimi (GRI) Standartları
- BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs)
- ISO 37001: Rüşvetle Mücadele Yönetim Sistemleri
ISO 20400, sürdürülebilirlik, kalite, sosyal sorumluluk ve etik konularının çeşitli yönlerine odaklanan çok çeşitli standartlarla uyumludur. ISO 20400’ün bu standartlarla entegre edilmesi, kuruluşların uygulamalarında sürekli iyileştirme sağlarken, çevresel etkiden sosyal eşitliğe kadar tedarikte sürdürülebilirliğin birçok boyutunu ele alan kapsamlı stratejiler geliştirmelerine yardımcı olabilir.
ISO 20400 hakkında CFE Certification’ ın sunduğu eğitim ve denetim hizmetleri hakkında daha fazla bilgi almak için sales@cfecert.co.uk adresinden bize ulaşabilirsiniz.
