Yapay zeka (YZ), iş süreçleri, kamu hizmetleri, sağlık sistemleri ve eğitim platformları dahil olmak üzere çeşitli alanlardaki karar alma mekanizmalarını dönüştürmektedir.
Bu alanlarda kullanılan sistemlerin hem kurumsal güven hem de sosyal sorumluluk açısından sorunsuz, şeffaf ve mevzuata uygun bir şekilde çalışması önemlidir. Kuruluşlar bu sistemleri kurarken belirli yönetim prensipleri çerçevesinde hareket etmeli ve uluslararası standartlara göre denetlenebilir yapılar oluşturmalıdır.
Avrupa Birliği, Yapay Zeka Yasası ile yüksek riskli yapay zeka sistemlerinde belgelendirmeyi zorunlu kılarken, Amerika Birleşik Devletleri NIST YZ RMF ile gönüllü bir çerçeve sunmaktadır. Çin ise veri merkezli etik denetim mekanizmaları uygulamıştır. Bu çok yönlü küresel yaklaşımların ortak noktası şeffaflık, güvenlik, etik uyumluluk ve denetlenebilirliktir. Tüm bu ihtiyaçlar doğrultusunda, ISO/IEC 42001 standardı yapay zeka yönetim sistemlerini yapılandırmak için bir referanstır.
ISO 42001 tabanlı yapay zeka belgelendirmesi, aşağıdaki temel kavramları sistematik bir yapıya dönüştürmektedir:
- Açıklanabilir Yapay Zeka: Yapay zeka sistemlerinin karar mekanizmalarının izlenebilir, anlaşılabilir ve denetlenebilir olması sağlanır.
- Güvenilir Yapay Zeka: Sistemlerin öngörülebilir, tutarlı ve teknik olarak güvenli çalışması garanti edilir.
- Sorumlu Yapay Zeka: Geliştirme ve uygulama süreçleri etik değerlere uygun olarak yürütülür.
- Yapay Zeka Yönetimi: Sürekli izleme, ölçme, iç denetim ve iyileştirme süreçleri kuruluş içinde yapılandırılır.
Belgelendirme olmadan geliştirilen veya uygulanan yapay zeka sistemleri hem kurumsal hem de sosyal düzeyde önemli riskler taşır. Başlıca riskler şunlardır:
- Avrupa Birliği’nin YZ Yasası düzenlemesine uyumsuzluk nedeniyle yüksek idari yaptırımlar,
- Sistemlerin şeffaf çalışmaması sonucu kamu güveninin kaybı,
- Belgesiz sistemlerin iş ortakları ve müşteri portföyü tarafından tercih edilmemesi,
- Veri gizliliği ihlalleri, algoritmik önyargı ve ayrımcılık gibi etik sorunlar.
Bu tür olumsuzlukların önüne geçmek için yapay zeka uygulamalarının belgelendirme süreci sistematik bir şekilde ele alınmalı ve risk tabanlı bir sınıflandırma yapılmalıdır. ISO/IEC 42001 bu doğrultuda üç ana sistem kategorisi tanımlar:
- Yüksek Riskli Sistemler: Otonom sürüş teknolojileri, biyometrik kimlik doğrulama sistemleri ve kredi skorlama algoritmaları gibi yüksek sosyal etkiye sahip uygulamalar.
- Hassas Veri İşleyen Sistemler: Sağlık, eğitim ve çocuklar için dijital platformlar gibi kişisel verilerin işlendiği alanlar.
- Düzenlenmiş Sistemler: Göç, hukuk, ulaşım ve enerji gibi kamu hizmetlerinde yer alan ve katı düzenlemelere tabi sistemler.
CFECERT olarak, ISO / IEC 42001 standardı kapsamında yapay zeka sistemlerinin kurulması, yönetilmesi ve denetlenmesi için kapsamlı eğitim ve belgelendirme hizmetleri sunmaktayız. Kurs programlarımız, bu alandaki hem bireysel profesyonellerin hem de kurumsal ekiplerin bilgi ve yetkinliklerini artırmayı hedeflemektedir.
Kuruluşunuzda ISO 42001 Standardını kurarken, Ek yapısının ortak olması sayesinde diğer Yönetim Sistemi standartları ile entegre ederek denetim süreçlerinizi kısaltabilirsiniz. Bu, benzer bir çabayla birden fazla standartta akredite olmanızı sağlar. Örneğin:
- ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi
- ISO 27701 Kişisel Veri Yönetim Sistemi
- ISO 27017 ve ISO 27018 Bulut sistemlerinde veri güvenliği
- ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi
Eğitim sürecinde teorik bilgi edinmenin yanı sıra, katılımcılar yapay zeka sistemlerine yönelik uygulamalı içeriklerle teknik yetkinliklerini geliştirebilirler.
Sunulan kurs programlarımız şunlardır:
- ISO/IEC 42001 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Farkındalık Eğitimi
- ISO/IEC 42001 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Uygulama Eğitimi
- ISO/IEC 42001 Yapay Zeka Yönetim Sistemi İç Denetçi Eğitimi
- ISO/IEC 42001 Yapay Zeka Yönetim Sistemi Baş Denetçi Eğitimi
Yapay zeka sistemleri içindeki bilgi ve veri güvenliği stratejinizi denetleyerek paydaşlarınıza ve rakiplerinize gösterebilirsiniz. Nereden başlayacağınızdan emin değilseniz, info@cfecert.co.uk adresinden bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.
Kuruluşunuzun ihtiyaç duyduğu eğitimleri planlayabilir ve belgelendirme denetimi gerçekleştirmeden önce bir GAP analizi yaparak mevcut durumunuzu değerlendirebilirsiniz.
